Son zamanlarda ekonomik krizlerden çıkış reçetelerinde sürekli kripto paraları görüyoruz. Dijital paraların piyasalara katkıları ve fiat paralara karşı avantajlarını tartışıyoruz. Peki Bitcoin, piyasaların korkulu rüyası enflasyon ile nasıl mücadele ediyor? Yeni yılın ilk hafta sonu okumasında sizlere Bitcoin ve enflasyon ilişkisinden bahsetmek istedik.
Bitcoin ve enflasyon ilişkisini daha iyi anlayabilmek için öncelikle enflasyonun ne olduğunu tam olarak bilmemiz gerekir. Enflasyon fiyatlar genel düzeyinin artması; yani bir pazarda itibari para (fiat) karşılığında satılan mal ve hizmetlerin pahalanmasıdır. Bunu sebebi ise itibari para biriminin değer kaybetmesi ve paranın satın alma gücünün düşmesidir.
İtibari paraların değer kaybetmesinin ise pek çok nedeni olmakla birlikte, temel sebeplerinden biri arz fazlasıdır. İtibari paralar bir merkez bankasına bağlıdır ve para politikaları ile yönetilir. Merkez Bankalarının teknik olarak istedikleri kadar para basmasının önünde bir engel yoktur. Ancak itibari paraların arzının sınırsız olması enflasyonu beraberinde getirir. Arzı artan paranın değeri ve satın alma gücü düşer.
Dijital bir para birimi olmasına ve henüz çok sınırlı kullanım alanı olmasına rağmen Bitcoin her yönüyle fiat para birimleri ile karşılaştırılmaktadır. Bilinirliği ve kullanım alanlarının artması Bitcoin’in değerinin de artmasına katkı sağlıyor. Dijital para olarak tanımladığımız Bitcoin, henüz yasal olarak tanımlanmadı. Bitcoin’i mal, para birimi ya da menkul kıymet olarak tanımlayan pek çok kişi bulunuyor.
Bitcoin herhangi bir merkeze bağlı olmayan ve algoritma tarafından yönetilen bir elektronik bir para birimidir. Bitcoin’in bağlı olduğu algoritmaya dışarıdan müdahale edilemez. Bu durum Bitcoin tasarlanırken belirlenen para politikalarının değiştirilemeyeceği anlamına gelir. Bitcoin üretimi her geçen yıl talebe göre artmaz, aksine üretimi daha da zorlaşır. Bu nedenle Bitcoin enflasyonist bir para birimi değildir.
Bitcoin üretimi belirli kurallara bağlanmıştır ve toplamda 21 milyon adet Bitcoin üretilecek şekilde tasarlanmıştır. Madencilik ile üretilen para birimlerinde madenciler çözülen blokların içinden çıkan blok ödülünü alır. Her 210.000 blokta bir (bu yaklaşık 4 seneye denk gelir) madencilik ödülü yarı yarıya azalır. Yani her 4 yılda bir piyasaya sürülen Bitcoin miktarı azalır. Böylece arzı azalan paranın iç değeri artar. Bu sistem ile her 4 senede bir Bitcoin ödül yarılanmasının ardından Bitcoin’in iç değeri enflasyonist etkilerden arınmış olur.
Acı Reçetede Bitcoin mi Var?
Enflasyonun nedeni ve çözümleri geleneksel piyasalar için kadim bir tartışma konusu. Ancak dikkat çeken şu ki yüksek enflasyon rakamları ile mücadele eden ya da ‘geri kalmış ekonomiler’ olarak adlandırılan bölgelerde finansal yeniliklerin kabul görme oranı çok yüksek. Geri kalmış ekonomiler kripto para birimlerini krizden çıkış için bir acı reçete ya da küresel piyasalara yetişebilmek için bir sıçrama tahtası olarak görüyor.